Hoe kunnen wij de wanhoop in het Heilig Land verlichten?

11 November 2025

Herfstbijeenkomst van het Grootmeesterschap (11 november 2025)

“We hadden besloten deze bijeenkomst in een hybridevorm te houden, deels via een videoconferentie, deels live, zodat de leden die niet in Italië wonen niet zo snel na de Jubileumbedevaart in oktober naar Rome dienden terug te keren. Zo konden we meteen ook de reiskosten laag houden.” Dit verklaarde Ambassadeur Leonardo Visconti di Modrone, Gouverneur-Generaal, op 11 november bij de aanvang van de herfstvergadering van het Grootmeesterschap in het tijdelijke hoofdkwartier van de Orde, dat nabij de Piazza Cavour in Rome is gelegen.

In zijn inleiding verwees Kardinaal Fernando Filoni, Grootmeester van de Orde, naar de toespraak van Paus Leo XIV tot de pelgrims van de Orde die voor de viering van het Jubeljaar naar Rome waren gekomen. Hij beklemtoonde dat deze belangrijke tekst voor de Orde een referentiepunt voor de komende jaren zal zijn.

Vervolgens verwelkomde de Gouverneur-Generaal een nieuw lid van het Grootmeesterschap, dhr. Michael Byrne, Ere-Landscommandeur voor Engeland en Wales. Aan het einde van zijn tweede ambtstermijn aan de leiding van deze Landscommanderij werd hij opgeroepen om lid te worden van het hoogste orgaan binnen de Orde. Voortaan participeert hij dus aan de Raad die “de Kardinaal Grootmeester in het bestuur van de Orde bijstaat”, zoals dit in Artikel 8 van de statuten wordt gestipuleerd.

De Gouverneur-Generaal vervolgde zijn toespraak door erop te wijzen dat de tragedie die het Heilig Land getroffen heeft een buitengewoon positieve impact heeft gehad op de vrijgevigheid van de leden van de Orde. Hun donaties zijn substantieel toegenomen, zowel in de vorm van gewone bijdragen zoals dit in de statuten is voorzien, als in de vorm van buitengewone bijdragen, alsook in hun reactie op de oproepen tot humanitaire hulp. Er waren tevens tal van speciale donaties en de campagnes voor fondsenwerving zijn eveneens heel succesvol gebleken. “Dit jaar werd de grens van 20 miljoen euro aan goederen die naar het Heilig Land werden verstuurd, overschreden. De bedevaarten naar het Heilig Land werden wel enigszins hervat, maar zeker niet in de mate waarin dit werd gewenst. De aanhoudende angst en de bestaande risico’s bleven immers te groot, met alle negatieve gevolgen voor de economische activiteiten die in het Heilig Land met het religieus toerisme verband houden. De Grootmeester bezocht afgelopen augustus alsnog het Heilig Land en anderen volgden zijn voorbeeld, maar het aantal pelgrims bleef toch nog ver onder het niveau van de jaren van vóór de oorlog en de COVID-pandemie,” wist de Gouverneur-Generaal nog te verduidelijken.

Onder de nieuwe initiatieven die de Ridderorde heeft gelanceerd, vermelde de Gouverneur-Generaal onder meer de oprichting van een Stichting van de Orde van het Heilig Graf van Jeruzalem, volgens het Italiaans recht. Dit werd op 27 oktober bij notariële akte vastgelegd. “Deze Stichting is geïnspireerd op de principes van de "derde sector", voor activiteiten ter ondersteuning van projecten van economische en commerciële aard van de Orde, die om fiscale redenen en omwille van een eenvoudig beheer aan de directe bevoegdheid van de Orde moesten worden onttrokken. De Stichting kan eveneens in juridische autonomie en op non-profitbasis activiteiten van commerciële aard uitvoeren, zoals het beheer van het museum, het uitgeven van publicaties, het bevorderen van culturele, sociale en promotionele activiteiten en het organiseren van evenementen voor liefdadigheid,” voegde Ambassadeur Visconti di Modrone hier nog aan toe.

Verder informeerde hij de vergadering nog over het feit dat de herstructurerings- en restauratiewerkzaamheden van Palazzo Della Rovere zijn begonnen, dit nadat met veel moeite alle benodigde vergunningen werden verkregen. Parallel hieraan worden ook de museumgedeelten die als eerste worden opgeleverd, en de hotel- en kantoorgedeelten, die naar verwachting in 2027 zullen klaar zijn, gerenoveerd en gerestaureerd. Hij merkte tevens op dat "de kosten van deze werkzaamheden volledig door de huurder, zijnde Fort Partners, worden gedragen, alsook de huurkosten van de tijdelijke kantoren. Tevens dragen zij 800.000€ bij aan de bouw van het museum. Voeg hierbij nog de bijdrage van € 500.000 vanwege de Italiaanse regering."

Zoals door de agenda was voorzien sprak Kardinaal Pierbattista Pizzaballa tijdens deze bijeenkomst de vergadering rechtstreeks vanuit Jeruzalem toe. Hij hield eraan vooreerst de Orde van harte te danken voor haar regelmatige en stabiele financiële steun, maar evenzeer voor de bezoeken en de warme boodschappen vanwege haar leden. Dit alles helpt in naam van de Heilige Stoel en de universele Kerk mee aan het gevoel van veiligheid en sereniteit van de Latijns-Katholieke Kerk in het Heilig Land,. Wat de informatie over de situatie in Gaza betreft, kondigde hij de oprichting aan van een hulpkantoor (Jerusalem Response Hub), dat zich specifiek en op lange termijn voor de lijdende bevolking van dit verwoeste gebied zal inzetten. "Het belangrijkste is om de hulp te organiseren en te coördineren," zei hij vanuit zijn realistische overtuiging. In Gaza zijn de vastgelegde prioriteiten onder meer de wederopbouw van de scholen, de distributie van medicijnen en de oprichting van een kantine voor de distributie van maaltijden, dit alles in afwachting van de wederopbouw van de stad en de huizen, hetgeen jaren zal duren. Het Patriarchaat is van plan om met de nodige logistieke en juridische ondersteuning (Response Hub) deze noodsituaties aan te pakken, dit met het oog op de wederopbouw en de hervatting van de activiteiten.

Over de Westelijke Jordaanoever was de Patriarch zeer duidelijk. Daar leven de christenen en de moslims in feite in dezelfde noodsituatie. Men wordt daar als het ware met dezelfde verstikkende toestand van de lokale bevolking geconfronteerd. De mensen hebben daar geen werk en dus ook geen overlevingsmiddelen, terwijl ze voortdurend met de agressie van de Israëlische kolonisten af te rekenen krijgen. De patriarch is bovendien ten zeerste verontrust vanwege het wegblijven van de pelgrims. Zij zijn immers de enigen die de economische activiteit van Palestijnse christelijke gezinnen, in het bijzonder in Bethlehem, nieuw leven kunnen inblazen.

De patriarch benadrukte tevens het belang van het versterken van de pastorale activiteiten. Hij sprak over de noodzaak van volwassenvorming voor gelovigen. Zij hebben immers nu meer dan ooit behoefte aan spirituele ondersteuning. Dit is een cruciaal punt voor de toekomstige generaties, vooral in Israël, zo bijvoorbeeld in Nazareth, omdat religieuze roepingen daar bijzonder schaars geworden zijn. Met dit doel benadrukte de patriarch het belang van het katholiek onderwijs en benadrukte hij de noodzaak van de opleiding van godsdienstleraren en van de erkenning van hun mandaat in de vorm van een “missio canonica”. Tot slot sprak hij de wens uit dat de viering van het hoogfeest van de Geboorte van de Heer dit jaar bijzonder luisterrijk zou worden georganiseerd, om zo aan de gelovigen een teken van vitaliteit te geven. Vooral zij die door het conflict in en de kolonisatie van de Palestijnse gebieden moreel diep getroffen zijn, hebben zo’n stimulans broodnodig.

De penningmeester Saverio Petrillo presenteerde de begroting voor 2026. Daarin wordt een ontvangst voorzien van meer dan 15 miljoen euro, rekening houdend met de maandelijkse overdracht aan het Latijns Patriarchaat en de uitgaven van de Orde. De bonus wordt op 800.000 € geschat waardoor we onze hulp aan het Heilig Land zullen kunnen blijven aanhouden.

Sami El-Yousef, Algemeen Bestuurder van het Latijns Patriarchaat, beschreef vanuit zijn kantoor in Jeruzalem gedetailleerd de situatie ter plaatse en de behoeften van de lokale christen gemeenschap. Nadat hij een overzicht van de verwoestende gevolgen van de oorlog voor de regio had geschetst, legde hij uit hoe het aantal verzoeken om humanitaire hulp in 2025 was verviervoudigd. Het ging dan vooral om kosten voor medische zorgverlening voor ouderen met chronische ziekten, kosten voor spoedeisende medische zorg voor mensen zonder ziekteverzekering, om schoolgeld en om de vraag van jongeren en vrouwen om toegang te verkrijgen tot het Empowerment-programma of tot een plaats op de arbeidsmarkt.

In Gaza, waar de noodhulp de diensten van het Patriarchaat heeft gemobiliseerd, zal het aantal begunstigden van deze noodhulp ondertussen al de 250.000 hebben overschreden. Ondertussen gaat er sedert de afkondiging van het staakt-het-vuren meer aandacht naar onderwijs, huisvesting, werkgelegenheid en gezondheidszorg.

Op de Westelijke Jordaanoever worden nieuwe banen gecreëerd, maar in Jeruzalem gaat de prioriteit naar sociale bijstand, zo bijvoorbeeld via voedselbonnen, financiële hulp, hulp met huur, water, elektriciteit en onbetaalde gemeentelijke belastingen. Ook hier gaat er veel aandacht naar het creëren van banen, meestal in de vorm van dagloners voor het uitvoeren van de projecten, aandacht voor het uitbouwen van stages van 3 tot 6 maanden en initiatieven ter ondersteuning van de ontwikkeling van kleine bedrijven.

Het Patriarchaat betaalt het schoolgeld voor een groot aantal gezinnen, vooral via de campagne die door de Noord-Amerikaanse landscommanderijen voor scholen werd opgezet. Daar zijn in totaal bijna 19.000 leerlingen voor ingeschreven, waarvan ongeveer 58% christen is. "De wanhoop verlichten", is de slogan van het Patriarchaat. Deze doelstelling krijgt, zowel in Gaza als op de Westelijke Jordaanoever, optimale aandacht. Tegelijk streeft men ernaar de pastorale steun aan christenen in Jordanië en Israël te versterken omdat zonder deze inspanningen de verleiding om te emigreren te groot wordt. De pastorale activiteiten zoals de zomerkampen, zomeractiviteiten voor jeugdpastoraat en scoutinggroepen kenden inderdaad een aanzienlijke groei.

Dhr. Bart McGettrick, Voorzitter van de Commissie voor het Heilig Land, bracht na een bezoek aan Jordanië door de leden van de Commissie hiervan verslag uit (lees het artikel in Nieuwsbrief 78 van het Grootmeesterschap d.d. oktober vorig jaar, pagina's 11-12). Daarin benadrukte hij het belang van de fysieke en menselijke wederopbouw van de bevolking na afloop van de vijandelijkheden.

De Vice-Gouverneurs, Tom Pogge uit de Verenigde Staten, alsook John Secker via een schriftelijk verslag, Jean-Pierre de Glutz en Enric Mas hielden vervolgens een toespraak over de onderwerpen die intern nog bestudeerd worden. Vervolgens presenteerden zij hun standpunt over de ontwikkeling van de Orde in de aan hen toevertrouwde geografische gebieden. Hieruit blijkt dat er overal aanzienlijke vooruitgang is geboekt, zeker in Latijns-Amerika, waar Ecuador en Chili binnenkort groepen Ridders en Dames zouden kunnen zien ontstaan.

Kanselier Bastianelli, verantwoordelijk voor de Commissie voor Benoemingen en Bevorderingen, toonde aan dat het aantal nieuwe leden in de Orde nog altijd het aantal sterfgevallen blijft compenseren. Tot nu toe zijn er reeds 1.051 nieuwe leden toegelaten, waarmee het aantal leden wereldwijd op bijna 30.000 komt.

Ter afsluiting van de bijeenkomst benadrukte de Grootmeester nogmaals het belang van de spirituele begeleiding binnen de Orde, een item waaraan hij zijn nieuwe boek "I miei giorni sono nelle tue mani" (“Mijn dagen liggen in Uw handen”), wijdde. Daarin biedt hij een pad om in de voetsporen van de heiligen te treden. Het boek is voorlopig in het Italiaans uitgegeven en de opbrengst wordt aan de Orde geschonken ten behoeve van de werkzaamheden in het Heilig Land. In dezelfde geest kondigde hij de aanstaande publicatie aan van een boek over Sint Bartolo Longo. Dit werd door Monseigneur Tommaso Caputo, Aartsbisschop-Prelaat van Pompeii en Assessor van de Orde geschreven. Hij bevestigde tevens de oprichting van een ruimte voor Vrienden van de Orde, waar mensen welkom zijn die geen lid willen of kunnen worden, maar die het Heilig Land wel met vrije giften willen steunen. Deze giften moeten in elke Landscommanderij transparant. en op afzonderlijke rekeningen worden beheerd.

De volgende vergadering van het Grootmeesterschap is gepland voor 21 april 2026.

François Vayne, avec Andreina Merheb et Livia Passalacqua

Bron : Website Grootmeesterschap - Ridderorde van het Heilig Graf van Jeruzalem
Foto : © Grootmeesterschap
Vertaling : Luk & Karien De Staercke-Audoore
© Belgische Landscommanderij - Ridderorde van het Heilig Graf van Jeruzalem