Mariale kunst in het Heilig Land

6 Februari 2023

Het is misschien een ietwat speciaal onderzoek: Het betreft een onderzoek naar de voorstellingen van Maria in de sacrale kunst in de heiligdommen van het Heilig Land. In het Kleine Cenakel, het eerste heiligdom van het Heilig Land, staat het meest recente heilig beeld dat aan Maria is gewijd.

Fr. GIUSEPPE GAFFURINI, OFM
Bewaarder van het klooster van de Geseling

“Het is nutteloos om in de heiligdommen van het Heilig Land oude afbeeldingen van de Maagd Maria te zoeken. Deze heiligdommen dateren immers alle uit de laatste eeuw.”

Wij moeten de Minderbroeders prijzen die, hoewel zij zeer vroom waren, voorheen nooit de Heilige Maagd in deze heiligdommen hebben voorgesteld. De heiligdommen in het Heilig Land hebben doorgaans een of ander moment of een mysterie uit het leven van Jezus als voorwerp van verering en alle aandacht ging dan ook daar naartoe. Op die manier gaven zij gehoor aan een dictaat uit het Evangelie dat niet voorzag in de aanwezigheid van Maria.

Daartegenover staat dat de evangelies ons wel vertellen over Nazareth, het internationaal centrum van Mariale kunst.

Fr. GIUSEPPE GAFFURINI, OFM
Bewaarder van het klooster van de Geseling

“Het was Paus Paulus VI die op zijn pelgrimstocht in het Heilig Land de site van Nazareth wou bezoeken. En het was hier, in dit heiligdom, dat aan de Heilige Maagd is toegewijd, dat Maria de titel van ‘Moeder van de Heilige Kerk’ toegewezen kreeg. De Paus proclameerde vervolgens deze titel in de raadzaal hetgeen op een warm applaus werd onthaald.”

Deze titel van Maria "Moeder van de Kerk" wordt in de bovenste basiliek van Nazareth weergegeven door het prachtige en immense mozaïek van Salvatore Fiume dat de hele apsis van de basiliek bedekt.

Fr. GIUSEPPE GAFFURINI, OFM
Bewaarder van het klooster van de Geseling

“De muren links en rechts in de bovenste basiliek vormen als het ware een echo van de profetie die Maria in het Magnificat reciteert en bezingt: ‘alle geslachten zullen mij zalig prijzen’. De muren zijn bekleed met allemaal afbeeldingen van de Heilige Maagd zoals zij in de verschillende naties en door de verschillende volkeren wereldwijd wordt voorgesteld.”

Een ander heiligdom dat nog steeds de lof van Maria bezingt, is dat van Ain Karem, (De locatie van het bezoek aan haar nicht Elisabeth). Hier vinden we tientallen ceramieken tegels waarop het Magnificat in zoveel verschillende talen is neergeschreven.

Fr. GIUSEPPE GAFFURINI, OFM
Bewaarder van het klooster van de Geseling

“Ook dit heiligdom is van de hand van de architect Antonio Barluzzi. De voorgevel is voorzien van een reuzegroot mozaïek dat de reis van Maria naar Ain Karem voorstelt. De bovenbasiliek aan de rechterkant, bevat een voorstelling van de vijf mariale titels, met name deze van Maria Moeder Gods, afgekondigd in Efeze; Maria Hulp van alle Christenen, met daaronder Maria die haar mantel uitspreidt om alle volkeren te verwelkomen. Vervolgens hebben we de voorstelling van Maria Middelares van alle Genade, met het wonder in Kana, dan hebben we Maria Hulp der Christenen, met de slag bij Lepanto en tenslotte de voorstelling van het dogma van de Onbevlekte Ontvangenis.”

Deze heiligdommen herinneren stuk voor stuk aan de aanwezigheid van Onze Lieve Vrouw in het leven van haar zoon Jezus.

Maar het meest bijzondere beeld bevindt zich binnen de Basiliek van het Heilig Graf, meer bepaald op de meest intieme plaats in de Edicule.

Fr. GIUSEPPE GAFFURINI, OFM
Bewaarder van het klooster van de Geseling

“Daar is er een icoon waarop de Maagd Maria is afgebeeld met een potje zalf in de hand. Men kan zich misschien afvragen of het om de Maagd Maria gaat of om Maria Magdalena, maar het betreft weldegelijk een voorstelling van de Moeder Gods. Men kan immers nergens anders dan in het Heilig Graf een dergelijke afbeelding terugvinden.”

Bron: Website Christian Media Center
Foto: shutterstock.com photo
Vertaling : Luk & Karien De Staercke-Audoore
© Belgische Landscommanderij - Ridderorde van het Heilig Graf van Jeruzalem