Het geheim van de keramieken straatnamen in de Oude Stad van Jeruzalem

3 Juni 2025

De keramieken muurplaatjes in de Oude Stad van Jeruzalem onthullen het geheim van een traditionele kunst die al meer dan een eeuw door een Armeense familie wordt doorgegeven.

HAGOP KARAKASHIAN
Armeense christen in Jeruzalem

Ik behoor tot de derde generatie van de familie Karakashian, gespecialiseerd in Armeens keramiek in Jeruzalem. Het begon allemaal in 1919, tijdens het Britse mandaat, toen de toenmalige gouverneur, Sir Ronald Storrs, de wens uitsprak om de Qashani-tegels van de Rotskoepel te restaureren. Hiertoe nodigde hij een Armeense meester-keramist, David Ohannessian uit de stad Kütahya in Turkije, uit naar Jeruzalem te komen om het project te onderzoeken en een voorstudie uit te voeren. Als resultaat van dit onderzoek werd besloten om de 48.000 tegeltjes rondom de koepel te vervangen. Ohannessian keerde vervolgens naar Kütahya terug om er een team van ambachtslieden samen te stellen. Onder hen bevonden zich mijn grootvader, Megerditch Karakashian, en Nishan Balian, een specialist in het modelleren van klei.

Het onder de knie krijgen van deze kunst was voor drie Armeense families de enige manier om te overleven. Zo ontsnapten zij aan de wreedheden die de Ottomanen tijdens de massamoorden op hun volk pleegden.

HAGOP KARAKASHIAN
Armeense christen in Jeruzalem

De drie families verlieten Turkije in de periode van de Ottomaanse massamoorden op de Armeniërs en kwamen in Jeruzalem aan. Daar wisten ze zich te onderscheidden door tegelmonsters te maken die de goedkeuring van de Britse autoriteiten kregen. De Britten hadden een enorme waardering voor hun werk en keurden hun ontwerpen goed, maar de islamitische Awqaf verhinderde de voortzetting van het project. Zij argumenteerden hun tegenwerking met te verwijzen naar het verbod dat Armeense christenen niet op islamitisch religieus terrein (waqf) mochten werken.

Deze weigering kon evenwel niet verhinderen dat in 1919 de eerste keramiekwerkplaats in het Heilig Land werd opgericht.

HAGOP KARAKASHIAN
Armeense christen in Jeruzalem

Mijn vader en mijn oom behoorden tot de tweede generatie. In 1966 kreeg mijn vader, Stepan Karakashian, van Jordanië de opdracht om keramische plaatjes te maken voor de straten in de Oude Stad, dit zowel in het Arabisch als in het Engels.

HAGOP KARAKASHIAN
Armeense christen in Jeruzalem

In 1967, met de komst van de Joden, vroeg de toenmalige Israëlische burgemeester Teddy Kollek aan mijn vader om de straatnamen, bijkomend aan het Arabisch en het Engels ook in het Hebreeuws te vermelden.

Deze drietalige straatnaamborden geven de pelgrims een levendig beeld van de sociale en de religieuze structuur van de Heilige Stad.

HAGOP KARAKASHIAN
Armeense christen in Jeruzalem

Ik geloof dat mijn vader ongeveer 250 keramieken bordjes heeft gemaakt. Jeruzalem telt namelijk veel wijken en steegjes.

Betreffende de Armeense aanwezigheid in de stad Jeruzalem stelt Hagop verder nog:

HAGOP KARAKASHIAN
Armeense christen in Jeruzalem

Veel jongeren zijn vanwege de politieke instabiliteit in de regio, het gebrek aan tewerkstelling en de daaruit voortvloeiende problemen bij het stichten van een gezin uit Jeruzalem vertrokken en naar de Verenigde Staten, Australië en Canada geëmigreerd. Helaas is hierdoor ook het aantal Armeniërs sterk afgenomen. Desondanks zijn we hier nog steeds en we hopen dat zohaast de oorlog voorbij is net als voorheen het toerisme weer op gang zal komen, zodat we hier kunnen blijven wonen en blijven leven.

Bron: Website Christian Media Center
Foto: © Christian Media Center
Video: © Christian Media Center
Vertaling : Luk & Karien De Staercke-Audoore
© Belgische Landscommanderij - Ridderorde van het Heilig Graf van Jeruzalem